Author: Aleksandra

Instalacje fotowoltaiczne – zabezpieczenia

O instalacjach fotowoltaicznych mówi dziś z zachwytem cały świat, a przedsiębiorczy Polacy zdecydowanie płyną z nurtem i chcą skorzystać z dobrodziejstw, jakie wiążą się z ich użytkowaniem. To rozwiązanie ekologiczne i ekonomiczne, niezwykle przyjazne zarówno dla środowiska naturalnego, jak i kieszeni klientów. Nic więc dziwnego, że ci ustawiają się w długich kolejkach do firm, które oferują montaż instalacji fotowoltaicznych. Dzięki instalacji fotowoltaicznej o wysokich rachunkach, np. za prąd, można zapomnieć na długie lata, a podczas zasłużonej emerytury cieszyć się dopływem darmowej energii. Aby jednak wszystko poszło zgodnie z planem, jeszcze na etapie powstawania projektu należy pomyśleć o kilku ważnych zagadnieniach. Jednym z nich są niewątpliwie zabezpieczenia instalacji fotowoltaicznej – przed skutkami błędów ludzkich, wad fabrycznych, trudnych warunków atmosferycznych itp. Od jakości i wykonania tego typu zabezpieczeń zależy bezpieczeństwo użytkowników budynku oraz całej konstrukcji, dlatego warto zwrócić baczną uwagę na ten aspekt inwestycji w solary dachowe. Dopracowanie i dopilnowanie strony technicznej jest niezwykle istotne – wówczas okresowe przeglądy będą nam niestraszne. Na co w szczególności warto zwrócić uwagę? Które zabezpieczenia instalacji należą do tych najbardziej kluczowych? Co możemy zrobić my sami, aby zminimalizować ryzyko i zwiększyć bezpieczeństwo instalacji pv, nie będąc specjalistami w zakresie elektryki? 

Kolektory słoneczne – zabezpieczenia na wagę zdrowia i życia

Zabezpieczenia instalacji to coś, na czym zdecydowanie nie należy oszczędzać. Niestety, niektóre firmy zajmujące się projektowaniem i montażem instalacji fotowoltaicznych, licząc na szybki zarobek na modnej „zielonej energii”, temat bezpieczeństwa tworzonych systemów traktują z niewystarczającą uwagą. Po części wynika to z tego, że na rynku nastąpił prawdziwy wysyp firm instalujących panele fotowoltaiczne, w których widoczny jest niedobór pracowników o wystarczających kwalifikacjach w tym zakresie. Często mamy za to do czynienia z „fachowcami”, którzy, całkiem niedawno przekwalifikowali się z innych, mniej przyszłościowych zajęć czy zawodów. Dlatego podejmując decyzję o wyborze konkretnego wykonawcy, należy upewnić się, że mamy do czynienia z kadrą o wieloletnim doświadczeniu w branży; profesjonalnie wyglądająca strona internetowa tego nie gwarantuje. Niedopilnowanie tej kwestii może mieć, niestety, opłakane skutki, doprowadzając inwestora do ruiny finansowej, a także zdrowotnej – brak odpowiedniego zabezpieczenia instalacji może przecież skutkować np. zwarciem instalacji i groźnym pożarem, nawet całego budynku. Warto wiedzieć, że w przypadku powstania szkody ubezpieczyciel może odmówić wypłaty ubezpieczenia, jeżeli instalacja została wykonana z pogwałceniem obowiązujących przepisów prawa. Jeśli więc zaufamy niewłaściwej firmie, może nas to bardzo dużo kosztować.

Zabezpieczenia instalacji – dlaczego jeszcze warto

Pamiętajmy, że od zastosowanych zabezpieczeń zależą sprawność, wydajność oraz trwałość całej instalacji pv, a co za tym idzie – również nasz budżet domowy bądź firmowy. Dodatkowo warto mieć na uwadze, że w ogromnej większości przypadków system instalacji współpracuje z siecią elektryczną, do której podpięty jest szereg urządzeń, a te mogą boleśnie odczuć zawirowania w instalacji fotowoltaicznej. Niemniej, w przypadku najpowszechniej wybieranej instalacji on-grid trwałość komponentów jest wysoka – może sięgać nawet 40 lat! Cała instalacja, montowana zwykle na dachach, jest przecież z zasady wytrzymała na rozmaite warunki pogodowe, również te dość ekstremalne, co oznacza np. ostry mróz. Ważne jest jednak to, aby na bieżąco usuwać widoczne zanieczyszczenia (np. ptasie odchody, a także osłabiający wydajność paneli pył) czy też elementy (jak fragmenty gałęzi czy liście), które mogłyby doprowadzić do poważniejszej usterki. Aby temu zapobiec, warto zresztą powziąć pewne dodatkowe kroki.

Bezpieczeństwo instalacji fotowoltaicznej – o tym musisz pamiętać

Instalacja fotowoltaiczna to system, z którego będziemy korzystać przez długie lata; tę solidną inwestycję, należy otoczyć szczególną opieką i ochroną. Jeszcze na etapie jej planowania dobrze jest, najlepiej we współpracy z firmą montującą panele pv oraz dobrym elektrykiem, sporządzić listę wszelkich zagrożeń, jakie mogą doprowadzić do uszkodzenia albo nawet zniszczenia instalacji, oraz kroków, jakie należy uczynić, aby do tego nie dopuścić. Aby zachować spokój ducha, użytkując instalację fotowoltaiczną przez kolejne dekady, przed jej zakupem warto przede wszystkim zapoznać się z długością okresu gwarancji, ustaloną przez producenta. W razie pojawienia się problemów natury technicznej, do usunięcia awarii lepiej wezwać profesjonalistów – naprawianie ich na własną rękę może się źle skończyć. Kolejna sprawa to wybór właściwego dodatkowego ubezpieczenia instalacji fotowoltaicznej – takowe ma w swojej ofercie coraz więcej firm ubezpieczeniowych. 

Szczególny nacisk powinniśmy położyć na zagrożenia natury technicznej, związane z niewłaściwym położeniem instalacji fotowoltaicznej, w tym z jej ochroną przeciwprzepięciową i odgromową. Wszystko powinno tam chodzić jak w zegarku, a aby tak się stało, konieczna jest precyzja i dokładność podczas montażu konstrukcji, a także wykonywanie prac z poszanowaniem wszelkich zasad, w tym obowiązującego prawa. Niezwykle ważne jest nawet to, w jaki sposób zostaną dokręcone śruby mocujące, np. falownika – należy stosować wyłącznie podany moment obrotowy, ponieważ zlekceważenie tego zalecenia może doprowadzić z jednej strony do powstania łuku elektrycznego, a z drugiej – do utraty gwarancji bądź też prawa do odszkodowania.

Techniczne zabezpieczenia instalacji

Do najważniejszych zabezpieczeń instalacji pv zaliczamy ograniczniki przepięć, różne rodzaje bezpieczników, a także instalacje odgromową oraz uziemiającą. Niezastosowanie się do wymogów technicznych związanych z projektem, montażem bądź też wykonaniem instalacji fotowoltaicznej może mieć tak poważne skutki, jak pożar skrzynki przyłączeniowej. Właśnie tak może skończyć się np. niewłaściwy montaż ograniczników. Jedną z podstawowych zasad jest to, że ograniczniki do strony prądu przemiennego nie powinny być stosowane po stronie prądu stałego.

Warto również zwrócić uwagę na to, aby w naszej instalacji nie stosować ograniczników przepięć dwupolowych, które nie dają ochrony przed zwarciem. Na rynku dostępne są oczywiście różne rodzaje ograniczników przepięć, np. takie z nowoczesnym bezpiecznikiem termicznym, skuteczne w ograniczaniu łuku elektrycznego. Mogą chronić system fotowoltaiczny np. przed przepięciami występującymi z powodu wyładowań atmosferycznych. Możemy kupić zarówno takie, które zabezpieczają instalację fotowoltaiczną zamontowaną na budynku, który posiada zewnętrzną instalację odgromową, jak i na takim, który jest jej pozbawiony. Warto dodać, że ograniczniki powinny być zastosowane nie tylko przy inwerterze, ale i przy modułach – w sytuacji jeśli dzieli je od falownika więcej, aniżeli 10 metrów. Należy również bezwzględnie pamiętać o zachowaniu odstępu bezpiecznego między instalacją odgromową a fotowoltaiczną. 

Zabezpieczenia instalacji – przydatne porady

Jednak wybór właściwych ograniczników przepięć to dopiero początek. Warto pomyśleć również o zakupie wysokiej jakości elementów zabezpieczeń, jak topikowe wkładki bezpiecznikowe do modułów fotowoltaicznych, które chronią przewody w przypadku wystąpienia prądów zwarciowych. Pozwalają zachować płynną pracę całego systemu, jeśli dojdzie do uszkodzenia części powierzchni któregoś z modułów. Rozłączniki izolujące falownik, rozdzielnice przyłączeniowe do wielu rzędów modułów chroniące poszczególne obwody prądu to inne przykłady elementów zwiększających poziom bezpieczeństwa instalacji pv. Ważny jest nawet sposób układania kabli – przewody nie mogą być naprężone, narażone na kontakt z ostrymi powierzchniami itp. 

Bezpieczeństwo instalacji fotowoltaicznej – zrób to sam

Aby wiedzieć, co i w jaki sposób powinno być wykonane przy planowaniu oraz zakładaniu naszej instalacji pv, warto zapoznać się z dostępną online publikacją „Fotowoltaiczny Dekalog Dobrych Praktyk. 10 Zasad Bezpiecznej Instalacji PV PPOŻ”, opracowaną przez Stowarzyszenie Branży Fotowoltaicznej Polska PV. Znajdziemy tam wskazówki dotyczące różnych etapów montażu instalacji fotowoltaicznych, m.in. zasady posadowienia instalacji fotowoltaicznej na budynku – tak, by ograniczyć obszar ewentualnego pożaru. Kolejne ważne kwestie to np. konieczność użycia szybkozłączek certyfikowanych i sprawdzonych, w dodatku tego samego typu i producenta, a także prewencyjne wykonywanie pomiarów rezystancji izolacji – w celu wykrycia ewentualnych, potencjalnie groźnych uszkodzeń. Są tam również szczegółowe informacje na temat tego, jak należy prawidłowo układać kable i przewody na różnych typach dachów, a także lista narzędzi potrzebnych do właściwego montażu instalacji fotowoltaicznej oraz zestawienie częstotliwości i rodzajów zalecanych czynności serwisowych. Wspomniano tam nawet o możliwości wykorzystania badań termowizyjnych do wykrywania urządzeń generujących zbyt wysoką temperaturę – ze względu na nieprawidłowości w działaniu bądź montażu.

Elementy instalacji fotowoltaicznych

Alternatywne źródła energii cieszą się coraz większym zainteresowaniem Polaków.  Widać to po dynamicznym rozwoju branży fotowoltaicznej, na której korzyść gra nie tylko rosnąca świadomość ekologiczna, ale także rządowy program dopłat dla inwestorów. Nic dziwnego, że kwestia instalacji fotowoltaicznej interesuje wiele osób. Wśród pytań, które do nas trafiają są też i te o skład instalacji fotowoltaicznej. 

Z czego składa się instalacja fotowoltaiczna? 

Jak każda zaawansowana technologia, także i ta składa się z kilku elementów. Najważniejszymi z nich są panele fotowoltaiczne, zwane również bateriami słonecznymi. To one jako pierwsze rzucają się w oczy, pobłyskując na coraz większej liczbie dachów.  To przede wszystkim z nimi są kojarzone instalacje fotowoltaiczne. Dlaczego są takie ważne? Panele fotowoltaiczne odpowiadają za zamianę energii słonecznej na energię elektryczną, a dokładniej w prąd stały. Tworzą je połączone szeregowo ogniwa krzemowe, które mogą mieć dwie formy: monokrystaliczną lub polikrystaliczną. Współcześnie najczęściej wybierane są ogniwa wykonane przy pomocy technologii monokryształu, ponieważ charakteryzują się większą wydajnością oraz odpornością na czynniki atmosferyczne, jednak przy dużym zachmurzeniu sprawdzają się gorzej niż ich polikrystaliczne odpowiedniki. Zaabsorbowana przez panele energia w postaci prądu stałego wymaga przekonwertowania w energię nadającą się do użytku domowego, czyli prąd zmienny. 

Falownik do zmiany napięcia prądu Choć baterie słoneczne można nazwać wizytówką całej instalacji fotowoltaicznej, to za jej serce z pewnością należy uznać falownik, zwany też inwerterem. To on pozwala na zmianę napięcia stałego na zmienne 230 V o częstotliwości 50 Hz, czyli takie, które występuje w domowych gniazdkach elektrycznych. Od jego doboru zależy efektywność całej instalacji. Do dyspozycji są m.in. falowniki sieciowe (on-grid) lub niesieciowe (off-grid), a także centralne, wyspowe, zewnętrzne i wewnętrzne oraz mikroinwertery. Te ostatnie, podpięte osobno do każdego panelu, mogą zastąpić kolejny element całej instalacji, czyli optymalizatory. 

Optymalizator w instalacji fotowoltaicznej

Optymalizator nie jest niezbędnym elementem instalacji fotowoltaicznej, ale w wielu przypadkach bardzo przydatnym. Jak wskazują symulacje wykonywane przez producentów, optymalizator może zmniejszyć straty związane z zacienieniem nawet do 40 %. Optymalizacja paneli fotowoltaicznych przebiega w prosty sposób, optymalizatory sterują parametrami prądu w taki sposób, aby zacienione moduły nie wpływały na wydajność komponentów bardziej nasłonecznionych. Do zalet optymalizatorów, szczególnie tych wysokiej klasy, zalicza się też zwiększenie bezpieczeństwa w przypadku pożaru. Te urządzenia polecane są szczególnie w przypadku dachów częściowo zacienionych – na przykład przez inny budynek znajdujący się w pobliżu lub do instalacji kładzionej na łatwopalnych dachach drewnianych itp. 

Kwestia bezpieczeństwa

Wróćmy do elementów niezbędnych w każdej instalacji, oprócz baterii słonecznych i falownika do tej grupy należą także zabezpieczenia AC (zmiennoprądowe) i DC (stałoprądowe). Zabezpieczają instalację przed przepięciami i wyładowaniami elektrycznymi. 

System montażowy

Wybór systemu montażowego najczęściej zależy od wyboru marki baterii słonecznych. Ważne, by jego elementy cechowały się niską wagą, i solidnością oraz odpornością na działanie warunków atmosferycznych, w tym wiatru i burzy. Dzięki systemom montażowym korzystanie z paneli fotowoltaicznych będzie bezpieczne i nie obciąży nadto dachu czy konstrukcji domu. 

Okablowanie instalacji fotowoltaicznej

Kolejnym elementem instalacji fotowoltaicznej jest okablowanie, czyli przewody łączące panele słoneczne z inwerterem oraz inwerter z akumulatorem. Muszą być wykonane z materiałów odpornych na działanie promieniowania słonecznego oraz niesprzyjające czynniki atmosferyczne, a także na przepięcia prądu stałego i zmiennego. Okablowanie do instalacji fotowoltaicznej musi mieć atesty niepalności i bezhalogenowości. 

Akumulator 

Akumulator pozwala na gromadzenie i przechowywanie energii, jego posiadanie jest konieczne w przypadku instalacji off-grid, i zalecane przez wielu ekspertów przy instalacji on-grid. Wybierając akumulator do instalacji fotowoltaicznej należy zwrócić uwagę, czy jest przystosowany do pracy ciągłej (stopniowo ładowany i rozładowywany) oraz czy pracuje w szerokiej skali temperatur. Najczęściej wybierane przez instalatorów są akumulatory żelowe i AGM (Absorbed Glass Mat).  

Podsumowanie 

Zadowalające funkcjonowanie instalacji fotowoltaicznej uzależnione jest od pracy jej poszczególnych komponentów. Choć baterie słoneczne wydają się jej najważniejszym elementem, to dużą uwagę należy przyłożyć do wyboru falownika i ewentualnie optymalizatora. Dobrze nie oszczędzać także na okablowaniu i systemie montażowym, ponieważ również one wpływają na jakość i bezpieczeństwo całej instalacji. 

Pobierz poradnik – instalacje fotowoltaiczne

Z radością oddajemy w Państwa ręce krótki poradnik na temat instalacji fotowoltaicznych. Stworzyliśmy go z myślą o osobach, które dopiero rozpoczynają swoją przygodę z fotowoltaiką i chciałaby dowiedzieć o niej nieco więcej. Nasz poradnik to przystępnie przygotowany materiał, w którym można znaleźć odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania na temat instalacji solarnych oraz sposobów rozliczania się z energetyką czy dostępnych ulg podatkowych i aktualnych programów dopłat. 

>> Pobierz poradnik <<

We wstępie tłumaczymy czym jest fotowoltaika na przykładzie uproszczonego schematu instalacji. Wiemy, że skomplikowane zagadnienia najlepiej tłumaczy się na konkretnych przykładach, dlatego wybraliśmy kilka do naszego poradnika. Wyjaśniamy w ten sposób, kim jest prosument i na czym polega net metering z dystrybutorem energii elektrycznej. 

W poradniku instalacji fotowoltaicznych można znaleźć również odpowiedź na pytanie, “Dlaczego fotowoltaika w Polsce się opłaca?”. Dane statystyczne oraz mapy nasłonecznienia w naszym kraju jasno wskazują, że panele słoneczne sprawdzą się doskonale na terenie większości województw. Natomiast wykresy przedstawiające wzrost cen prądu sugerują, że inwestycja w system solarny może spłacić się szybciej niż pokazują wstępne obliczenia. 

W drugiej części poradnika wskazujemy, w jakich sytuacjach i u kogo sprawdzą się instalacje fotowoltaiczne. Wśród grup docelowych z pewnością można wyróżnić właścicieli domów jednorodzinnych, rolników oraz właścicieli małych i średnich przedsiębiorstw. 

Z poradnika – instalacje fotowoltaiczne firmy FG Energy można także dowiedzieć się, jak wygląda rozwój fotowoltaiki w Europie w ostatnich latach. Okazuje się, że Polska znajduje się na czele listy krajów, których mieszkańcy najchętniej inwestują w energię solarną. Niezależność finansowa, energetyczna i bezpieczne środowisko dla przyszłych pokoleń to tylko kilka powodów, dla których warto zainteresować się alternatywnymi źródłami energii. 

>> Pobierz poradnik <<

Fotowoltaika – ogrzewanie domu

O zmianach klimatu mówi się nie od dzisiaj, ale od niedawna są wyraźnie widoczne w naszym najbliższym otoczeniu. Pustynnienie obszarów niegdyś żyznych, wysychanie stawów i jezior, coraz płytsze rzeki i problemy z wodą gruntową czy zatarcie granicy między porami roku to tylko kilka z objawów zmieniającego się za sprawą człowieka ekosystemu. Mimo to w Polsce sytuacja wygląda nie najgorzej w porównaniu z krajami z innych części świata. To wszystko sprawia, że coraz więcej osób spogląda z nadzieją ku alternatywnym źródłom energii, takim jak np. fotowoltaika. Panele słoneczne pokrywają coraz więcej dachów domów jednorodzinnych i cieszą się rosnącym zainteresowaniem w dużej mierze ze względów ekologicznych. Sporą część naszych klientów motywuje troska o przyszłe pokolenia i chęć zmniejszenia negatywnego wpływu na środowisko naturalne. Nie bez powodu panele fotowoltaiczne nazywa się źródłem zielonej energii. 

Walka ze smogiem

Nie wszyscy o tym wiedzą, ale za główne źródło smogu uważa się stare piece na paliwo stałe, przede wszystkim na drewno i węgiel, tak zwane “kopciuchy”. Wciąż ich nie brakuje w starym budownictwie, w miastach, na ich obrzeżach i przedmieściach, ale także na wsiach. Tak duża ilość starych pieców w wielu rejonach Polski powoduje, że coraz trudniej znaleźć ostoje świeżego powietrza. Uważane przez wielu za zdrowsze, podmiejskie wsie nie są już wolne od tego typu zanieczyszczeń. Jak pokazuje przykład chociażby Krakowa – jego okolice mają zdecydowanie gorsze warunki do życia pod względem smogu i czystości powietrza niż samo miasto. 

Najskuteczniejszym sposobem na walkę z dokuczliwym smogiem jest wymiana pieca lub całej instalacji grzewczej na jej ekologiczną wersję. Ogrzewanie domu może być oparte na gazie ziemnym, kotłach elektrycznych, a także częściowo zasilane energią słoneczną. Inwestycja w fotowoltaikę stanowi wyraz dbałości o jakość powietrza w najbliższym otoczeniu. 

Względy finansowe

Jeżeli walka ze smogiem czy troska o środowisko nie są wystarczającymi motywatorami, to porozmawiajmy o finansach. Jak wskazują badania, koszty instalacji paneli fotowoltaicznych i pozostałych części systemu zwracają się średnio po ok. 9 latach. W tym czasie możemy cieszyć się niezależnością energetyczną oraz swobodą w używaniu urządzeń elektrycznych bez obawy o drastyczny wzrost wysokości rachunków za np. ogrzewanie, gotowanie czy podgrzewanie wody. 

Kolejne statystyki wskazują, że w okresie żywotności paneli fotowoltaicznych szacowanym na 25 lat, inwestycja może się zwrócić nawet 2,5-krotnie. Biorąc pod uwagę tempo drożenia prądu i coroczne podwyżki energii – zwrot może się zdecydowanie zwiększyć. Predykcje te są oparte o uśrednione dane zbierane przez różnych producentów. By uzyskać indywidualne szacunki, zachęcamy do kontaktu z jednym z naszych przedstawicieli handlowych. Po dokładnej analizie warunków, dostarczy kosztorys prac wraz z wieloletnią predykcją. 

Różnica między podażą a popytem – fotowoltaika

Za najbardziej optymalny model uważa się ten, w którym wytwarzana w przydomowej elektrowni solarnej energia pokrywa się z zapotrzebowaniem na energię gospodarstwa domowego. Korzystając z instalacji solarnej w ten sposób, zyskujemy pewność, że nasza inwestycja zwróci się w szybszym tempie, a my będziemy bardziej zadowoleni z uzyskanych efektów. 

Niestety w większości przypadków domowy popyt na energię elektryczną jest mniejszy niż możliwości fotowoltaiki. W takich sytuacjach radzimy diametralną zmianę przyzwyczajeń wraz z wymianą podstawowych sprzętów dużego i małego AGD. By wykorzystać maksimum produkowanej energii, należy przejść na urządzenia zasilane energią elektryczną w jak największym stopniu. Idąc tym tropem, doradzamy całkowitą rezygnację z gazu w kuchni, zamontowanie płyty indukcyjnej oraz piekarnika elektrycznego, używanie czajnika na prąd itp. Zwykle  nie są to duże pobory, dlatego warto przejść na ogrzewanie wody na prąd oraz skorzystać z możliwości, które daje ogrzewanie elektryczne. 

Ogrzewanie domu fotowoltaiką

Fotowoltaika – ogrzewanie domu to coraz chętniej poruszane zagadnienia przez naszych klientów i słusznie, bo pozwalają zwiększyć podaż na energię elektryczną w gospodarstwie domowym. Pytanie tylko, czy w okresie zimowym, gdy ogrzewanie jest najbardziej potrzebne panele wyprodukują wystarczającą ilość prądu. Tutaj należy zaznaczyć, że ogrzewanie domu fotowoltaiką ma największy sens w przypadku instalacji on-grid oraz opomiarowania netto, tak zwanego net metering.

W naszym poradniku, który można pobrać tutaj, bardzo dokładnie tłumaczymy  pojęcie net meteringu. Jest to preferencyjny system rozliczeń z dystrybutorem energii elektrycznej, polegający na bilansowaniu rocznym. System uwzględnia ilość energii elektrycznej wyprodukowanej przez prosumenta i oddanej do sieci elektroenergetycznej z ilością energii pobranej z tej sieci. Bilansowanie roczne oznacza, że wyprodukowanie nadwyżki prądu przesłane do magazynu, w którym jest sieć energetyczna, można odebrać w ciągu 365 dni. 

Ogrzewanie elektryczne i fotowoltaika – czy warto?  

Odpowiedź jest jedna: oczywiście, że tak! Jak już wspominaliśmy wcześniej, w optymalnym modelu instalacji fotowoltaicznej ilość wytwarzanej energii powinna pokrywać się z popytem na nią w gospodarstwie domowym. Doskonałą metodą na wyrównanie tych proporcji jest montaż ogrzewania elektrycznego w domu. Oszczędności mogą przerosnąć nasze oczekiwania. Wbrew pozorom nie chodzi tylko o rachunki, ale także inne, nierzucające się od razu w oczy kwestie. 

Największe oszczędności zanotują w tym przypadku inwestorzy, którzy o ogrzewaniu elektrycznym oraz instalacji fotowoltaicznej myślą już na etapie projektowania domu. Decydując się na grzejniki elektryczne, unikną konieczności prowadzenia bardzo kosztownej instalacji ciepłowniczej, a także inwestycji w drogi piec. Właściciele stojących już domów także odczują obniżenie rachunków za ogrzewanie związane chociażby z brakiem konieczności kupna i magazynowania opału. Opustoszała piwnica będzie mogła posłużyć jako pralnia czy schowek. 

Pompa ciepła a fotowoltaika, ogrzewanie domu

Połączenie fotowoltaiki z pompą ciepła ma wiele zalet. Uważane jest przez wielu producentów za metodę podwójnie oszczędną, ponieważ pompy nie ogrzewają powierzchni mieszkalnych prądem, ale pobierają energię cieplną z otoczenia i dostarczają ją do obiegu grzewczego lub systemu ogrzewania wody. Nawet stosunkowo nieduża instalacja fotowoltaiczna zasili pompę ciepła. 

Pompy ciepła często wykorzystuje się w systemach ogrzewania niskotemperaturowego, zwanego potocznie wodnym ogrzewaniem podłogowym. Koszty instalacji obu rozwiązań początkowo wydają się spore, natomiast w dłuższej perspektywie zwrócą się z nawiązką.  

Inwestorzy często sięgają także po maty grzewcze zasilane prądem. Warto na nie zwrócić uwagę i rozważyć towarzyszące im za i przeciw. 

Podsumowanie

Połączenie instalacji fotowoltaicznej z systemem grzewczym bazującym na ogrzewaniu elektrycznym lub pompie ciepła ma sens i z pewnością w długofalowej perspektywie przyniesie wiele korzyści. Wśród nich warto w pierwszej kolejności wymienić finansowe, czyli niższe rachunki, brak konieczności kupowania i przechowywania opału oraz inwestycji w drogą instalację cieplną albo piec na paliwa stałe.To jednak nie wszystkie zalety wykorzystania fotowoltaiki do ogrzewania domu. Rezygnacja z tradycyjnych źródeł ogrzewania będzie także wyrazem naszej troski o środowisko naturalne oraz metodą na zadbanie o świeże, niezanieczyszczone powietrze w najbliższym otoczeniu. Warto w tej kwestii dać dobry przykład sąsiadom i przyszłym pokoleniom. 

Jeśli zainteresował Państwa nasz artykuł na temat ogrzewania domu fotowoltaiką, to zapraszamy do indywidualnego kontaktu z jednym z naszych konsultantów lub przedstawicieli handlowych. Z chęcią odpowiemy na Państwa pytania i przygotujemy spersonalizowaną wycenę na podstawie podanych przez Państwa danych. 

Fotowoltaika – rozliczenia z zakładem energetycznym

Rosnące w zatrważającym tempie ceny prądu sprawiają, że coraz więcej osób szuka alternatywnych źródeł energii. Jedno z nich oferuje dynamicznie rozwijająca się w ostatnim czasie w Polsce i na świecie branża fotowoltaiczna. Przez lata mówiło się o instalacji fotowoltaicznej, że jest za droga, aby zwrócić się w szybkim tempie. Zmieniło to się jednak diametralnie dzięki rozwojowi technologicznemu, zmianie przepisów oraz dostępnych ulgach podatkowych i dopłatach rządowych. Obecnie szacuje się, że przeciętnej wielkości instalacja fotowoltaiczna zwraca się w średnio po 9 latach. Znając te statystyki, wiele osób decyduje się na jednorazową inwestycję fotowoltaiczną, przestawiając się na korzystanie z wyprodukowanej energii elektrycznej w możliwie jak największym stopniu. 

Wraz z popularnością fotowoltaiki rośnie liczba zapytań o sposób rozliczania z zakładem energetycznym. Postaramy się omówić najważniejsze kwestie dotyczące tego tematu, w razie bardziej szczegółowych pytań prosimy o kontakt z jednym z naszych konsultantów. 

Fotowoltaika – przepisy OZE 

W Polsce zasady korzystania z instalacji fotowoltaicznych reguluje przede wszystkim Ustawa z dnia 20 lutego 2015 roku o odnawialnych źródłach energii  oraz jej nowelizacje z 2020 roku. Określa bardzo szczegółowo sposób rozliczenia prądu z paneli fotowoltaicznych, definiując między innymi pojęcie prosumenta i net meteringu, a także ustanawia, że: 

• ceny prądu podawane są w wartości netto, 
• koszt licznika dwukierunkowego przechodzi na zakład energetyczny, 
• zasady przyłączenia instalacji do zakładu energetycznego.

Prosumenta energii odnawialnej rozumie się jako: 

 „Odbiorcę końcowego wytwarzającego energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii na własne potrzeby w mikroinstalacji, który może magazynować lub sprzedawać tę energię elektryczną sprzedawcy zobowiązanemu lub innemu sprzedawcy, pod warunkiem, że w przypadku odbiorcy końcowego niebędącego odbiorcą energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, nie stanowi to przedmiotu przeważającej działalności gospodarczej regulowanej przepisami wydanymi na podstawie art. 40 ust. 2 Ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej”.

Forma rozliczenia prosumenta z zakładem energetycznym dla instalacji on-grid również jest jasno opisana w Ustawie OZE. Określony jest przede wszystkim system upustów dla prosumenta, który bazuje na założeniu, że nadwyżka wyprodukowanej energii, która trafiła do sieci energetycznej, nie wraca do prosumenta w całości. Pobierana jest od niej prowizja zależna od mocy instalacji.

• Instalacja o mocy do 10 kWp – zakład energetyczny pobiera 20 %.
• Instalacja o mocy większej niż 10 kWp, ale mniejszej niż 50 kWp – zakład energetyczny pobiera 30 %.

Resztę nadwyżki (80 % lub 70 %) można odebrać w ciągu 365 dni. Najbardziej opłacalnym modelem będzie wykorzystywanie jak największej ilości wyprodukowanej energii na bieżąco (pisaliśmy o tym modelu w innych artykułach). Jednak według statystyk z ostatnich lat wynika, że w przeciętnym gospodarstwie domowym w czasie rzeczywistym zużywa się tylko 30 % wyprodukowanej energii, a aż 70 % trafia do sieci.  

Fotowolataika – inne przepisy 

Branżę fotowoltaiczną obejmują także przepisy Prawa budowlanego, które m.in. opisuje sytuację, w której musimy ubiegać się o pozwolenie na budowę. Bardzo szczegółowo określa również obowiązki przeciwpożarowe dotyczące mikroinstalacji fotowoltaicznych. Te ostatnie wejdą w życie po opublikowaniu w Dzienniku Ustaw nowelizacji Prawa budowlanego prawdopodobnie jeszcze w 2021 roku . 

Fotowoltaika objęta jest także Prawem energetycznym, które traktuje o odnawialnych źródłach energii, definiując je oraz  określając zasady ich użytkowania. 

Z pewnością warto znać, a przynajmniej wiedzieć, gdzie znajdują się przepisy dotyczące fotowoltaiki, aby móc w razie potrzeby po nie sięgnąć. Najważniejsza jednak w kontekście rozliczania prądu z paneli fotowoltaicznych pozostaje Ustawa OZE.  

Umowa z zakładem energetycznym – na co zwrócić uwagę? 

By rozpocząć rozliczanie prądu pozyskanego z działania baterii słonecznych należy zgłosić posiadaną instalację fotowoltaiczną do właściwego zakładu energetycznego, a następnie podpisać aneks do posiadanej już umowy lub nową umowę. Pamiętajmy koniecznie, aby była to umowa kompleksowa, która ustala opłaty za samą energię, jak i jej przesył. Tylko w ten sposób przesyłana, jak i odbierana energia będzie mogła zostać zbilansowana w okresie rozliczeniowym. Jest to także warunek objęcia nas definicją prosumenta oraz otrzymania określonych w ustawie upustów. 

Okres rozliczeniowy powinien być roczny – to najbardziej opłacalny model dla prosumenta, który gwarantuje najkorzystniejszy bilans. 

Warto zwrócić uwagę także na kwestię taryfy nocnej, szczególnie jeśli dotychczas z niej korzystaliśmy. W przypadku instalacji fotowoltaicznej bardziej opłaca się korzystać z energii elektrycznej wtedy, gdy jest produkowana, czyli za dnia. 

Faktura 

Kiedy już uporaliśmy się z umową i przyszedł czas na pierwszą fakturę, z pewnością przyda się znajomość takich pojęć, jak energia czynna pobrana, oddawana, moc źródła czy współczynnik korekty. Warto o rozwinięcie tych określeń poprosić zakład energetyczny, który najczęściej dysponuje odpowiednimi ulotkami. 

Oprócz liczb określających pobrania i oddania energii na fakturze znajdą się także opłaty stałe, jak np. opłata przesyłowa, jakościowa i przejściowa czy opłata OZE. Prosument jak każdy inny klient musi liczyć się z opłacaniem abonamentu za czynności administracyjne oraz odczyty licznika. 

Podsumowanie

Sposób rozliczenia prądu z paneli fotowoltaicznych określa Ustawa OZE. Nadaje prosumentowi, który jest równocześnie producentem, jaki i konsumentem energii elektrycznej, określone zniżki (upusty). Ich wysokość zależy od wielkości posiadanej instalacji fotowoltaicznej. 

By przyspieszyć czas zwrotu inwestycji w fotowoltaikę warto podnieść zużycie prądu w naszym gospodarstwie domowym. W ten sposób ilość przekazanej, a nie odebranej energii będzie znikoma, a roczny bilans korzystny.

Jak działa falownik? Zasada działania inwertera

Falownik, nazywany też inwerterem, to niezbędny element instalacji fotowoltaicznej. Nie będzie przesadą określenie go sercem lub nawet mózgiem instalacji, ponieważ bez niego inne komponenty systemu solarnego, same panele słoneczne lub optymalizator, byłyby bezużyteczne. Nic dziwnego, że wiele osób pragnie zrozumieć w jaki sposób działa falownik, co kryje to niepozorne z wyglądu urządzenie i w jaki sposób jest wykorzystywane w fotowoltaice. 

Budowa falownika, przemiennik częstotliwości

Zacznijmy od budowy inwertera. Przyda się tutaj wiedza z lekcji fizyki. W skład falownika wchodzą: 

• prostownik,
• stopień pośredni (kondensatory),
• stopień końcowy (tranzystory),
• układ sterowania,
• zabezpieczenia. 

Stopień pośredni odpowiada za stabilizację i wygładzanie napięcia zasilania stałego, które jest kierowane do stopnia końcowego, w którym prąd stały przekształcany jest na prąd zmienny o przypisanych parametrach  230 V 50 Hz. Zabezpieczenia chronią przed ewentualną awarią, odłączając zasilanie w razie przepięcia lub innej anomalii. 

Rola falownika

Głównym zadaniem inwertera jest przekształcanie prądu stałego wyprodukowanego przez panele słoneczne w prąd zmienny o konkretnych parametrach używalności w domowych warunkach. Falownik nie tylko przekształca prąd stały w prąd zmienny, ale także dostosowuje go do częstotliwości, napięcia i natężenia, by mógł być pobierany przez nasze domowe urządzenia. Inwerter posiada także funkcję zwrotu energii w razie potrzeby. 

Za dodatkowe, aczkolwiek bardzo przydatne funkcje inwertera, uważa się monitorowanie pracy instalacji fotowoltaicznej oraz synchronizacja z siecią energetyczną. Dzięki falownikowi dowiemy się, ile prądu produkuje nasza instalacja, co pozwoli w późniejszym rozrachunku obliczyć miesięczne zyski i straty. Wiele nowoczesnych falowników można sparować z aplikacją w telefonie, co daje szansę na zdalną kontrolę nad pracą instalacji oraz bieżący monitoring. 

Jak dobrać moc inwertera?

Moc falownika należy dobierać do wielkości instalacji fotowoltaicznej oraz dziennego zużycia energii elektrycznej. W przypadku standardowych, niewielkich instalacji przy domach jednorodzinnych wystarczy inwerter o małej mocy. Jego sprawność jest uzależniona  od maksymalnego, ale chwilowego obciążenia. Prawidłowo dobrany inwerter pozwoli wyprodukować energię elektryczną na optymalnym poziomie bez niepotrzebnych strat. 

Rodzaje falowników

Inwertery dzielimy ze względu na połączenie z siecią oraz w zależności od wielkości instalacji. W pierwszym przypadku wyróżniamy falowniki on-grid i off-grid, czyli kolejno połączone z siecią energetyczną i niepołączone. Inwerter sieciowy (on-grid) oddaje nadwyżki energii do sieci zakładu energetycznego, a później w razie potrzeby je pobiera. Tego typu urządzenie wyklucza konieczność posiadania akumulatora. 

Falownik off-grid nie ma połączenia z siecią zakładu energetycznego, więc ewentualne nadwyżki przekazuje akumulatorowi. 

Biorąc pod uwagę wielkość instalacji, można spotkać się z: 

• mikroinwentorami – działające z konkretnym panelem słonecznym, do którego są bezpośrednio podłączone,
• inwertery stringowe – wykorzystywane najczęściej w domach jednorodzinnych, dostosowane do instalacji o maksymalnej mocy 30kW,
• inwertery centralne – wykorzystywane w przypadku ogromnych farm słonecznych. 

Budowa instalacji fotowoltaicznej 

Jak już powiedzieliśmy wcześniej, falownik jest najważniejszym elementem instalacji fotowoltaicznej, ale nie jedynym. W skład systemu wchodzą: 

• panele słoneczne, które na skutek reakcji chemicznych zachodzących w ogniwach krzemowych absorbują energię słoneczną, przekształcając ją w prąd stały, 
• falownik – jak działa – mamy nadzieję, że udało nam się wytłumaczyć.  Powtórzmy jednak, że przekształca pozyskany prąd stały w prąd zmienny nadający się do użytku. Często nazywa się go też przemiennikiem częstotliwości,
• optymalizator – odpowiedzialny za efektywność pracy paneli słonecznych nawet w częściowym zacienieniu,
• systemy montażowe – ważne ze względów konstrukcyjnych, pozwalają na bezpieczne zamontowanie baterii słonecznych na dachu budynku, nie obciążając go zbytnio, 
• zabezpieczenia – AC i DC, czyli zabezpieczenia przed przepięciami i anomaliami prądu stałego i zmiennego, 
• okablowanie – atestowane i bezhalogenowe, aby zminimalizować jakiekolwiek szanse na wywołanie pożaru.

Jaki dach pod fotowoltaikę?

Wokół idealnego dachu pod panele fotowoltaiczne narosło wiele mitów. Niestety dużo osób z góry zakłada, że ich dom nie nadaje się do tego typu inwestycji ze względu na nieodpowiedni kąt nachylenia, złe pokrycie czy też nieprawidłową orientację (np. wschód-zachód) domu względem kierunków świata. W takich sytuacjach przywołujemy zawsze ten sam argument – co nie było możliwe 10 lat temu, jest możliwe w tej chwili. Fotowoltaika jako jedna z prężniej rozwijających się branż w Europie nauczyła się radzić sobie z przeciwnościami, rozwinęła się także technologia, a postęp naukowy  i coraz większa wiedza na temat procesów chemiczno-fizycznych działają na korzyść alternatywnych źródeł energii. 

Czy istnieje dach idealny? 

Tak, jeśli planujemy montaż instalacji fotowoltaicznej już na etapie projektowania domu. Obecnie powoli zmierzamy do sytuacji, w której nowe budynki stawia się z myślą o czerpaniu z zasobów zielonej energii, ale idealny dach pod panele fotowoltaiczne to wciąż rzadkość. Nie warto jednak szybko się zniechęcać, współczesna technologia proponuje wiele alternatywnych rozwiązań, które pozwalają ominąć pewne niedoskonałości dachu. 

Na co zwrócić uwagę podczas planowania instalacji fotowoltaicznej? Nie bez znaczenia przy kładzeniu paneli fotowoltaicznych pozostają: 

• orientacja dachu, 
• kąt nachylenia dachu, 
• powierzchnia dachu,
• wiek konstrukcji, 
• zacienienie, 
• pokrycie dachowe. 

Orientacja dachu 

Posiadasz w miarę nowy dom, ale nie jesteś pewny jego położenia względem stron świata? To żaden problem, na wielu stronach internetowych używających zdjęć satelitarnych, na przykład w opcjach najpopularniejszej wyszukiwarki internetowej na świecie, możesz spojrzeć na swój dom z odpowiedniej perspektywy. 

Za najbardziej optymalną orientację dachu na naszej półkuli (czyli północnej) uważa się ułożenie południowe. Panele umieszczone na tej stronie uruchamiają się później niż na wschodniej stronie, ale dzieje się to łagodniej. Słońce świeci także na nie dłużej, a maksimum promieniowania otrzymują w połowie dnia. 

Kąt nachylenia

Optymalny zakres ustawienia paneli fotowoltaicznych różni się od regionu. Na południu Polski baterie słoneczne pozycjonuje się pod kątem 20–30 stopni, a na północy 25–35 stopni. Zakłada się, że są to optymalne nachylenia, do pozyskania jak największej ilości energii słonecznej w ciągu dnia. Twój dach nie posiada wystarczających pochyłości? Nic straconego, specjalne konstrukcje montażowe pozwalają montować panele w odpowiedniej pozycji.  

Pamiętajmy jednak, że w przypadku niewielkich różnic w pochyleniu, nie warto stawiać dodatkowych konstrukcji – nie jest to uzasadnione ekonomicznie i technologicznie. 

Zacienienie dachu 

To jeden z ważniejszych aspektów projektowania instalacji fotowoltaicznej. Permanentne zacienienie zakłóci absorpcję energii słonecznej, obniżając w ten sposób efektywność naszej konstrukcji. By osiągnąć optymalne warunki należy usunąć stale zakrywające dach elementy – na przykład pokaźne drzewa lub zdecydować się na instalację fotowoltaiczną naziemną. 

Powierzchnia dachu 

Przyjmuje się, że powierzchnia dachu poświęcona na instalację fotowoltaiczną nie powinna być mniejsza niż 26–27 m2. Przeciętny system solarny w naszym kraju posiada moc wynoszącą około 5kW, co w przybliżeniu oznacza położenie 16 paneli każdy o powierzchni ok 1,65 m2. 

Pokrycie dachowe 

Ta kwestia nie powinna nam spędzać snu z powiek, ponieważ baterie słoneczne można montować na większości rodzajów dachów. Różne powierzchnie wpływają na koszt oraz skomplikowanie montażu. Każdy przypadek należy wycenić indywidualnie, ceny różnią się względem wielu pokryć ze względu na rodzaj montażu. Inaczej mocuje się baterie słoneczne na blasze falistej, a zupełnie inną technikę stosuje się w przypadku dachówki glinianej czy betonowej. Mimo wszystko panele najłatwiej zamontować na dachu z pokryciem kompozytowym.  

Wiek dachu

Niektóre, szczególnie starsze dachy należy wzmocnić przed położeniem paneli słonecznych, aby móc cieszyć się sprawną instalacją przez najbliższe 20–25 lat. 

Instalacja fotowoltaiczna a uzgodnienia PPOŻ i bezpieczeństwo pożarowe

Instalacje fotowoltaiczne (PV) zyskują w Polsce na popularności. Zjawisko to związane jest z jednej strony z coraz wyższą świadomością ekologiczną i zainteresowaniem odnawialnymi źródłami energii, a z drugiej – z nieustannym wzrostem cen prądu. Instalacja zespół urządzeń, które przekształcają energię słoneczną w prąd zmienny o parametrach odpowiednich do domowych obwodów elektrycznych, wiąże się ze sporą inwestycją. Zwraca się ona jednak po około 8-10 latach. Od tej pory przez kolejne 2-3 dekady korzystać można z praktycznie darmowej energii elektrycznej – pod warunkiem, że instalacja jest w pełni efektywna, bezpieczna, bezawaryjna, a tym samym nie generuje niepotrzebnych kosztów. Aby tak się stało, już na etapie projektu systemu fotowoltaicznego należy zadbać m.in. o jego uzgodnienie z zasadami bezpieczeństwa przeciwpożarowego.

Na czym opiera się bezpieczeństwo pożarowe instalacji fotowoltaicznej?

Instalacje fotowoltaiczne same w sobie są całkowicie bezpieczne i nie powodują wzrostu ryzyka pożaru. Według badań, przeprowadzonych – niezależnie – przez niemiecki instytut Systemów Energetyki Słonecznej im. Fraunhofera oraz brytyjski BRE National Solar Centre, w mniej niż 0,01% przypadków na ponad milion zweryfikowanych pojawienie się ognia w budynku miało związek z działającą w nich instalacją PV. Stwierdzono także, że najczęstszą (dotyczącą 56% badanych przypadków) przyczyną pożarów były czynniki zewnętrzne (np. wyładowania atmosferyczne), a drugą – błędy ludzkie (27% przypadków). Awarie urządzeń należały zaś do rzadkości – miały miejsce zaledwie w 17% badanych przypadków.

Z powyższych badań łatwo wysnuć wniosek, że najistotniejsze z punktu widzenia bezpieczeństwa pożarowego instalacji PV są zabezpieczenia przeciwprzepięciowe, chroniące przed wyładowaniami elektrycznymi. Równie istotną kwestię stanowi zaprojektowanie i podłączenie systemu fotowoltaicznego w oparciu o dobór sprawdzonych, wysokiej jakości podzespołów i z zachowaniem najlepszych praktyk montażowych. Ponieważ awarie sprzętowe najczęściej związane są z mikrouszkodzeniami paneli, warto co jakiś czas dokonać profesjonalnego przeglądu instalacji fotowoltaicznej (m.in. sprawdzenia czystości paneli, sprawności urządzeń zabezpieczających).

Regulacje prawne dotyczące bezpieczeństwa pożarowego instalacji fotowoltaicznych

Choć instalacje fotowoltaiczne są z zasady bezawaryjne i nie stwarzają żadnego zagrożenia, ich całkowite bezpieczeństwo mają zapewnić regulacje prawne, obejmujące kwestie ochrony przeciwpożarowej. Zostały one ujęte w Ustawie Prawo Budowlane z dnia 7 lipca 1994 roku, zmodyfikowanej 13 lutego 2020 roku. Na jej mocy, zgodnie z art. 29 ust. 4 pkt 3c, „nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę oraz zgłoszenia wykonywanie robót budowlanych polegających na: instalowaniu pomp ciepła, wolno stojących kolektorów słonecznych, urządzeń fotowoltaicznych o mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 50 kW z zastrzeżeniem, że do urządzeń fotowoltaicznych o mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 6,5 kW stosuje się obowiązek uzgodnienia z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych pod względem zgodności z wymaganiami ochrony przeciwpożarowej (…) projektu tych urządzeń oraz zawiadomienia organów Państwowej Straży Pożarnej”. Co oznacza to w praktyce?

Wszystkie instalacje fotowoltaiczne są obiektami, których dotyczy Prawo Budowlane, a zatem – zgodnie z art. 5 ustawy – muszą być zaprojektowane i zbudowane „w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając spełnienie podstawowych wymagań dotyczących obiektów budowlanych określonych w załączniku I do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 305/2011 z dnia 9 marca 2011 roku, ustanawiającego zharmonizowane warunki wprowadzania do obrotu wyrobów budowlanych (…), dotyczących (…) bezpieczeństwa pożarowego”. 

Szczegóły postępowania w kwestii uzgodnień PPOŻ związane są przede wszystkim z mocą instalacji PV. Zgodnie z warunkiem ustanowionym przepisami wykonawczymi, nie bierze się w tym przypadku pod uwagę mocy generowanej przez falownik w postaci prądu zmiennego i dostarczanej do instalacji elektrycznej, lecz nominalną moc paneli (generowaną w modułach fotowoltaicznych). Decydująca jest zatem moc systemu fotowoltaicznego wyrażona w jednostkach kWp.

Instalacje fotowoltaiczne o mocy nieprzekraczającej 6,5 kWp

W przypadku najmniejszych instalacji PV, których moc nie przekracza 6,5 kWp (najczęściej stosowanych w domach jednorodzinnych), projekt i montaż pozostają kwestią uzgodnień pomiędzy inwestorem (dysponentem nieruchomości) a wykonawcą. Przepisy nie narzucają obowiązku wykonywania żadnych wstępnych ustaleń z organami odpowiedzialnymi za bezpieczeństwo pożarowe. W praktyce w takich instalacjach zazwyczaj stosuje się przeciwpożarowy wyłącznik prądu, choć nie ma ustawowego wymogu jego montażu.

Oczywiście zarówno plan inwestycji, jak i sposób jej realizacji (w tym – wykorzystane materiały) muszą być zgodne z ogólnymi regulacjami budowlanymi i zasadami bezpieczeństwa, o których mowa w Ustawie Prawo Budowlane. W przypadku instalacji typu on-grid oraz hybrydowych pod uwagę należy wziąć także wymagania zakładu energetycznego, z którym zostanie podpisywania umowa na odbiór energii elektrycznej. Planując montaż fotowoltaiki na terenie swojej nieruchomości, warto powierzyć realizację inwestycji doświadczonemu wykonawcy, który stosuje najlepsze praktyki projektowe i wykonawcze oraz oferuje materiały posiadające odpowiednie atesty.

Instalacje fotowoltaiczne o mocy od 6,5 kWp do 50 kWp

Na mocy Ustawy Prawo Budowlane w przypadku instalacji PV, których nominalna moc jest większa 6,5 kWp, ale nie przewyższa 50 kWp, niezbędne jest:

• uzgodnienie projektu z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych,
• powiadomienie miejscowej Straży Pożarnej o uruchomieniu instalacji fotowoltaicznej. 

Systemy fotowoltaiczne najczęściej instaluje się w domach jednorodzinnych. Zgodnie z klasyfikacją budynków pod względem kategorii zagrożenia ludzi (ustaloną w związku z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku, w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki), należą one do kategorii ZL IV, więc nie obejmują ich żadne dodatkowe przepisy.

Instalacje fotowoltaiczne o mocy wyższej niż 50 kWp

Zgodnie z Ustawą Prawo Budowlane, instalacje PV o mocy przekraczającej 50 kWp objęte są wytycznymi dla systemów o mocy z przedziału 6,5 – 50 kWp. Dodatkowo jednak należy realizować je na podstawie pozwolenia na budowę (bez względu na to, czy montowane są na budynku, czy na gruncie). Uzyskuje się je w trybie przewidzianym przez ustawę. Szczegółowe wymogi bezpieczeństwa pożarowego, jakie muszą zostać spełnione, by odpowiedni organ administracji architektoniczno-budowlanej wydał zezwolenie na montaż instalacji fotowoltaicznej o mocy wyższej niż 50 kWp, ujęte są w szeregu przepisów wykonawczych do Prawa Budowlanego.

Instalacje fotowoltaiczne w obiektach innych niż domy jednorodzinne

Niezależnie od mocy instalacji PV, jej montaż może wymagać dodatkowych uzgodnień i spełnienia szczególnych warunków, jeśli system fotowoltaiczny ma działać w obiekcie należącym do innej kategorii zagrożenia ludzi niż ZL IV. Sytuacja taka dotyczy np.:

• budynków zawierających pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 50 osób, takich jak centra handlowe czy kina (ZL I),
• placówek służby zdrowia czy opieki społecznej, przeznaczonych do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się (ZL II),
• budynków użyteczności publicznej niezakwalifikowanych do kategorii ZL I i ZL II, takich jak biura, restauracje, szkoły (ZL III),
• budynków zamieszkania zbiorowego niezakwalifikowanych do kategorii ZL I i ZL II, takich jak hotele, akademiki, domy dziecka (ZL V).

W przypadku wyżej wymienionych obiektów system fotowoltaiczny musi być kompatybilny z istniejącymi elementami ochrony przeciwpożarowej. Uzgodnienia związane z bezpieczeństwem pożarowym instalacji PV mogą dotyczyć takich kwestii, jak:

• podział na strefy pożarowe, 
• instalacje sygnalizacji pożarowej i oddymiającej, 
• obecność przeciwpożarowych wyłączników prądu,
• zastosowanie rozłącznika prądu stałego, który obniży jego napięcie do poziomu bezpiecznego,
• montaż falowników poza strefą pożarową.

Uzgodnienia dotyczące instalacji PV z rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych

Planując instalację systemu fotowoltaicznego, właściciel (lub dysponent) budynku jednorodzinnego dokonuje uzgodnień z rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych na podstawie wstępnego projektu. Po takiej konsultacji plan inwestycji dostosowywany jest do potrzeb wynikających z wielkości i rodzaju instalacji oraz warunków miejscowych, dotyczących danego obiektu budowlanego (jego charakterystyki, a także specyfiki otaczającego go terenu). 

Uzgodnieniu podlegają takie kwestie, jak:

• sposób okablowania dla stałoprądowej części instalacji, 
• rodzaj kabli i ich zabezpieczenie,
• umiejscowienie i rodzaj falownika, wyłączników, zabezpieczeń przeciwprzepięciowych, 
• połączenie instalacji PV z obwodami zasilanymi z sieci energetycznej,
• wyposażenie urządzeń PV w środki ochrony przed ewentualnym pożarem.

Takie elementy projektu, jak np. umiejscowienie paneli fotowoltaicznych czy przebieg okablowania instalacji prądu zmiennego na terenie budynku, zwykle nie wymagają uzgodnienia rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń przeciwpożarowych. 

Projekt instalacji fotowoltaicznej wiąże się z dokonaniem oceny jej wpływu na różne parametry bezpieczeństwa, do których należą np.:

• zagrożenie wybuchem w pomieszczeniach oraz na zewnątrz budynku,
• stopień rozprzestrzeniania się ognia w elementach budowlanych,
• reakcja poszczególnych elementów instalacji PV na ogień,
• gęstość obciążenia ogniowego,
• usytuowanie budynku i instalacji względem sąsiadujących obiektów i ryzyko przeniesienia na nie ognia,
• możliwości ewakuacji ludzi z rejonu zagrożenia lub pożaru.

Obowiązkiem inwestora jest także odpowiednie oznakowanie elementów instalacji. Zgodne z normą PN-EN 60364-7-712, naklejki z wizerunkiem modułów PV powinny zostać umieszczone:

• w miejscu przyłączenia instalacji PV,
• w rozdzielni głównej budynku,
• przy liczniku,
• przy głównym wyłączniku zasilania,

• na trasach z kablami prądu stałego.

Powyższe oznakowanie musi zostać wykonane m.in. w związku z koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa strażaków i ratowników podczas ewentualnej akcji gaśniczej prowadzonej w obrębie danej nieruchomości. 

Zgłoszenie instalacji fotowoltaicznej organom Państwowej Straży Pożarnej

Wymóg zgłoszenia instalacji fotowoltaicznej organom PSP nie został określony szczegółowo w przepisach wykonawczych Ustawy Prawo Budowlane. Zgodnie z art. 56, „inwestor, w stosunku do którego nałożono obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego, jest obowiązany zawiadomić (…) organy (…) Państwowej Straży Pożarnej o zakończeniu budowy obiektu budowlanego i zamiarze przystąpienia do jego użytkowania. Organy zajmują stanowisko w sprawie zgodności wykonania obiektu budowlanego z projektem budowlanym. (…) Niezajęcie stanowiska (…) w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia, traktuje się jak niezgłoszenie sprzeciwu lub uwag”.

W praktyce powyższy przepis realizowany jest poprzez złożenie krótkiego, pisemnego powiadomienia właściwej miejscowo jednostki PSP. Zgłoszenie takie powinno zawierać plan budynku z zaznaczoną lokalizacją modułów fotowoltaicznych, falownika, rozłącznika prądu stałego oraz drogi prowadzenia przewodów DC pozostających pod napięciem. W piśmie warto zaznaczyć, że składane jest w ono trybie określonym przez wyżej wymieniony przepis Prawa Budowlanego. 

Praktyczne zasady projektowania instalacji fotowoltaicznych pod kątem bezpieczeństwa pożarowego

Niezależnie od tego, jakich ustawowych regulacji zobowiązani jesteśmy przestrzegać, budując instalację  PV, o jej bezpieczeństwo i zgodność z wymogami PPOŻ powinniśmy zadbać we własnym interesie. Dlatego już na etapie projektu inwestycji warto kierować się Dekalogiem Dobrych Praktyk opublikowanym przez Polskie Stowarzyszenie Branży Fotowoltaicznej. Zawiera on wiele cennych wskazówek, dzięki którym ryzyko pożaru spowodowanego instalacją PV można ograniczyć do minimum. 

Specjaliści zalecają m.in.:

• stosowanie wyłącznie materiałów wysokiej jakości, posiadających atesty i spełniających normy przewidziane dla tego typu urządzeń (dotyczy w szczególności: przewodów, złącz MC4, kanałów kablowych, uziemienia i ochrony odgromowej, ochrony przepięciowej, falowników, paneli PV),

• zamontowanie wszystkich elementów instalacji (w szczególności falownika) z dala od materiałów łatwopalnych, a jeśli to konieczne – zastosowanie wyłączników różnicowoprądowych dla tras kablowych prowadzonych w sąsiedztwie materiałów łatwopalnych, 
• zachowywanie odpowiednich odległości między poszczególnymi elementami instalacji,
• wykonanie jak najmniejszej liczby połączeń DC, przy użyciu szybkozłączek tego samego typu i od jednego producenta (wszystkie elementy należy dokręcać zgodnie z podanym przez producenta momentem obrotowym),
• zastosowanie rozłączników prądu stałego lub wyłącznika zwarciowego na obwodach DC, przed wejściem obwodów do budynku (opcjonalnie – zastosowanie rozwiązania zapewniającego obniżenie napięcia prądu stałego do poziomu bezpiecznego),
• zamontowanie urządzeń przerywających łuk (AFCI), detektorów zwarć łukowych (AFD) oraz urządzeń przerywających (ID),
• wykorzystanie w instalacji PV kabli odpornych na działanie wysokiej temperatury i wody oraz poprowadzenie ich trasami wydzielonymi pożarowo,
• umieszczenie gaśnicy proszkowej w pobliżu falownika (gaśnice, którymi wolno gasić urządzenia pod napięciem, oznaczone są napisem: „Do gaszenia urządzeń pod napięciem elektrycznym do 1000 V”).

Po montażu instalacji PV warto dokonać jej przeglądu kamerą termowizyjną. Z jej wykorzystaniem wykryć można tzw. gorące punkty, które mogą stać się przyczyną pożaru. Aby ewentualne usterki wyeliminować na wczesnym etapie, co pewien czas należy dokonywać profesjonalnego przeglądu technicznego i konserwacji urządzeń fotowoltaicznych. 

Polskie Stowarzyszenie Branży Fotowoltaicznej podkreśla ogromne znaczenie posiadania dokładnej mapy komponentów instalacji, którą można stworzyć w uzgodnieniu z rzeczoznawcą ds. zabezpieczeń PPOŻ. Oto jej przykładowy schemat:

Źródło ilustracji: „Fotowoltaiczny Dekalog Dobrych Praktyk. 10 zasad bezpiecznej instalacji PV PPOŻ”, dostępny na stronie www.polskapv.pl

Nasłonecznienie w Polsce. Sprawdź na naszej mapie stan nasłonecznienia w swoim regionie!

Czy nasłonecznienie w Polsce jest wystarczająco duże, by opłacało się w naszym kraju montowanie instalacji fotowoltaicznej? Czy jest to rozwiązanie ekonomicznie korzystne i opłacalne? 

Stopień nasłonecznienia w danym rejonie to wypadkowa wielu czynników: począwszy od najważniejszej z nich, szerokości geograficznej, z którą bezpośrednio wiąże się długość dnia, przez szereg innych, z pozoru mniej związanych z położeniem na mapie, jednak w znacznym stopniu wpływających na natężenie promieniowania w danym miejscu. Należą do nich rzeźba terenu, uwarunkowania klimatyczne danego obszaru, czy stan zanieczyszczenia powietrza. 

Nasłonecznienie Polski mapa

Jak działają panele fotowoltaiczne?

Działanie instalacji fotowoltaicznej opiera się na tak zwanym efekcie fotowoltaicznym. Pod wpływem promieniowania słonecznego w ciele stałym powstaje siła elektromotoryczna. Inaczej mówiąc, promieniowanie słoneczne staje się źródłem energii elektrycznej. W zależności od ilości promieniowania słonecznego, ilość wyprodukowanej energii elektrycznej może być większa lub mniejsza, a co za tym idzie, ilość wytworzonych kilowatogodzin na metr kwadratowy (kwh/m2). Dlatego ważne jest, by instalacja fotowoltaiczna była odpowiednio dobrana do miejsca, w którym zostanie zamontowana. 

Jakie różnice ujawnia mapa nasłonecznienia w Polsce?

Poziom nasłonecznienia w Polsce nie należy do najwyższych w porównaniu do innych krajów Europy i świata, mapa nasłonecznienia w Polsce ukazuje dodatkowo spore zróżnicowanie w poziomie promieniowania słonecznego w zależności od regionu. Na północy naszego kraju natężenie promieniowania jest niższe niż na południu, co wiąże się ze zróżnicowaniem szerokości geograficznej. Widoczne są także różnice w stopniu nasłonecznienia poszczególnych obszarów w zależności od miejscowych uwarunkowań, związanych m.in. z rzeźbą terenu, rodzajem zabudowań, roślinnością, mikroklimatem i poziomem zanieczyszczenia powietrza. Natężenie promieniowania jest jednak w naszym kraju wystarczająco wysokie, by opłacało się montować panele fotowoltaiczne, czego dowodzą istniejące już w całym kraju instalacje tego typu. Jak dotąd zamontowanych i użytkowanych jest w Polsce około 2 miliony metrów kwadratowych kolektorów słonecznych. Moc ogniw fotowoltaicznych montowanych w Polsce również nieustannie rośnie. 

Nowoczesne panele fotowoltaiczne 

Trzeba pamiętać, że myśl technologiczna nieustannie się rozwija. Nowoczesne technologie są nieustannie doskonalone. Także w dziedzinie produkcji energii stosowane są coraz lepsze rozwiązania. To, co jeszcze niedawno wydawało się nieopłacalne, wraz z nadejściem nowych rozwiązań może okazać się łatwe w zastosowaniu, niedrogie i ekonomiczne. Rozwiązania technologiczne wprowadzane w fotowoltaice idą w kierunku uniezależnienia wydajności urządzeń do produkcji prądu od poziomu promieniowania słonecznego w danym miejscu. Natężenie promieniowania w danym rejonie nie jest już najistotniejszym czynnikiem branym pod uwagę przy decyzji o zainstalowaniu paneli fotowoltaicznych. 

Na stopień nasłonecznienia danego terenu wpływają: 

• szerokość geograficzna, 
• długość dnia,
• rzeźba terenu, 
• rodzaj zabudowań,
• roślinność,
• mikroklimat (w szczególności stopień zachmurzenia, wiatry),
• poziom zanieczyszczenia powietrza.

Weź udział w Programie Mój Prąd i zyskaj dofinansowanie!

Poszukujesz wsparcia w sfinansowaniu zakupu i montażu mikroinstalacji fotowoltaicznych? Pomagamy w stworzeniu dokumentacji i uzyskaniu dotacji na udział w Programie Mój Prąd. 

Czym jest Program Mój Prąd?

Program Mój Prąd został przygotowany przez Ministerstwo Energii we współpracy z Ministerstwem Środowiska i jest prowadzony  przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Inicjatywa skierowana jest do wszystkich, którzy planują zakupienie i montaż instalacji fotowoltaicznych. Ogłoszony został 23 lipca 2019, a jego głównym celem jest zwiększenie produkcji energii z mikro źródeł fotowoltaicznych. Kwota alokacji dla bezzwrotnych form dofinansowania wynosi do 1 100 000 tys. złotych. Program umożliwia pokrycie do 50 proc. kosztów kwalifikowanych mikro instalacji fotowoltaicznych, a więc kosztów zakupu i montażu instalacji PV – paneli fotowoltaicznych z niezbędnym oprzyrządowaniem. Nabory wniosków prowadzone są przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW). Program stanowi unikatowy na dotychczasową skalę w Polsce instrument dedykowany wsparciu rozwoju energetyki prosumenckiej, a konkretnie wsparcia segmentu mikroinstalacji fotowoltaicznych (PV). Jego wdrożenie ma być impulsem do dalszego rozwoju energetyki prosumenckiej i przyczynić się do spełnienia międzynarodowych zobowiązań Polski w zakresie rozwoju energetyki odnawialnej.

Co zyskujesz, uczestnicząc w Programie Mój Prąd? 

Biorąc udział w Programie Mój Prąd można uzyskać bezzwrotną dotację w wysokości do 5000 zł na nabycie i zainstalowanie mikroinstalacji fotowoltaicznych. Wsparciem mogą zostać objęte instalacje od 2 kW do 10 kW mocy zainstalowanej. Program skierowany jest do gospodarstw domowych, które planują produkować energię elektryczną na własne potrzeby, mające zawartą umowę kompleksową regulującą kwestie związane z wprowadzeniem do sieci energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji. Dotacje otrzymane  w ramach programu Mój Prąd można odliczyć od podatku dochodowego. Oznacza to, że otrzymanych środków podatnik nie musi wykazać w zeznaniu rocznym PIT. Warto dodać, że dofinansowanie udzielane jest na nowe urządzenia, wyprodukowane  nie wcześniej niż 24 miesiące przed instalacją: instalacja PV obejmującą panele fotowoltaiczne z niezbędnym oprzyrządowaniem.

Kiedy kolejny nabór do Programu Mój Prąd?

Drugi nabór do Programu Mój Prąd został zakończony pod koniec 2020 r., przewidywane są jednak kolejne nabory. Od 18 grudnia 2020 Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, który prowadzi program, pracuje nad uruchomieniem kolejnego, trzeciego już naboru wniosków. Warto dodać, że nabór wniosków odbywa się w trybie konkursowym.

Jak się zgłosić do Programu Mój Prąd? 

Wraz z początkiem 2020 r. procedura naboru do Programu Mój Prąd uległa modyfikacji. Wnioskodawcy ubiegający się o dotację mogą składać wnioski wyłącznie w formie elektronicznej, za pośrednictwem strony internetowej, zarówno osobiście, jak i przez pełnomocnika. Wymaga to udzielenia pełnomocnictwa do złożenia wniosku (np. kiedy Beneficjent nie posiada profilu zaufanego/e-dowodu). Procedura może być przeprowadzona w imieniu klienta na przykład przez firmę dostarczającą i montującą panele. Wówczas proces odbywa się przez profil zaufany firmy.  

Pomożemy Ci złożyć wniosek i uzyskać energię elektryczną na własne potrzeby

Nasza firma zapewnia naszym klientom kompleksową obsługę. Montujemy instalacje w około 10 dni. Zapewniamy serwis i opiekę posprzedażową. Dbamy także o portfele naszych klientów. Pomagamy również podczas składania wniosków w programach, z których Inwestor może skorzystać, podpowiadamy najkorzystniejszą formę dofinansowania oraz koordynujemy cały proces. Zwrot standardowej inwestycji przewidywany jest po 10 latach, przy zdobyciu korzystnej dotacji może on nastąpić już po 6 lub 7 latach.

Jakie dokumenty będą potrzebne, aby złożyć wniosek?

By złożyć wniosek za pośrednictwem FG ENERGY potrzebne będą: 

• pełnomocnictwo, w którym klient upoważnia firmę do reprezentowania w Programie Mój Prąd,
• dokument potwierdzający wymianę licznika na dwukierunkowy przy przyłączaniu mikroinstalacji do sieci (co wiąże się ze zmianą umowy z dystrybutorem),
• dowód zapłaty – faktura wystawiana przez FG ENERGY,
• numer konta bankowego, na który miałaby wpłynąć dotacja.

Wystarczy, że dostarczysz dokumenty, a my zajmiemy się złożeniem wniosku, dzięki któremu uzyskasz dotację. Wniosek można złożyć również samodzielnie bez pośrednictwa naszej firmy. 

Dlaczego warto korzystać z usług FG ENERGY?

Program Twój Prąd wspiera finansowanie zarówno zakupu paneli fotowoltaicznych, jak i ich montażu, FG ENERGY proponuje swoim klientom kompleksową obsługę – od chwili decyzji o montażu ogniw fotowoltaicznych, przez wybór odpowiednich urządzeń, ich transport i montaż, aż do obsługi posprzedażowej. Asystujemy naszym klientom, aż do momentu uzyskania dotacji na zakup i instalację paneli.  

Gdzie uzyskać szczegółowe informacje?

By uzyskać więcej informacji, skontaktuj się z naszą firmą telefonicznie albo za pośrednictwem czatu na stronie internetowej. Więcej informacji na temat Programu Mój Prąd można uzyskać także na oficjalnej stronie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej nfosigw.gov.pl. Informacji udzielają również doradcy energetyczni w ramach działań pod hasłem „Ogólnopolski system wsparcia doradczego dla sektora publicznego, mieszkaniowego oraz przedsiębiorstw w zakresie efektywności energetycznej oraz OZE”.  Wzory dokumentów znajdują się na stronie dedykowanej programowi mójprąd.gov.pl