przez Aleksandra 19 stycznia 2021 Aktualności 0 komentarzy

Instalacje fotowoltaiczne – jaki VAT?

Montaż instalacji fotowoltaicznej to długofalowa inwestycja, która pozwala ograniczyć wydatki na prąd nawet o 90 %. Dlatego na tę technologię decyduje się coraz więcej osób prywatnych oraz firm. Początkowy etap inwestycji jest kosztowny, więc jako inwestor zapewne szukasz sposobów na jego obniżenie. Mimo wielu ulg i dotacji, pewne daniny są nieuniknione. Przede wszystkim systemy PV są objęte podatkiem VAT. Stawka może wynieść 8 % lub 23 %. To spora różnica. Pytanie więc: kiedy nalicza się VAT w wysokości 8 %, a kiedy 23 %? Przeczytaj, co należy wiedzieć na ten temat.

VAT na instalacje fotowoltaiczne: zmiany od 2019 roku

Obecna sytuacja prawna dotycząca VAT-u na instalacje fotowoltaiczne jest o wiele bardziej klarowna niż jakiś czas temu. Zanim weszła w życie Ustawa z dnia 16 października 2019 roku o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz niektórych innych ustaw, sposób naliczania VAT-u na fotowoltaikę był kuriozalny. Okazywało się, że o ile w przypadku, gdy panele fotowoltaiczne były montowane na dachu, stosowano stawkę 8 %, a kiedy trafiały na grunt lub np. na dach garażu – naliczano 23 % VAT-u. W tej chwili miejsce montażu paneli nie ma już znaczenia dla wysokości opodatkowania.

Tak zaskakująca sytuacja była związana z niedostosowaniem przepisów do specyfiki instalacji fotowoltaicznych, co wynikało w dużej mierze z mniejszej popularności tej technologii w minionych latach. Na szczęście jednak dylematy prawne zostały raz na zawsze wyjaśnione, a zasady naliczania podatku od towaru i usług stały się bardziej przejrzyste.

Kiedy VAT 8 %, a kiedy 23 % – co wpływa na wysokość stawki?

Wysokość stawki VAT z tytułu inwestycji w fotowoltaikę znacząco wpływa na ostateczny koszt projektu. Spójrz na przykład: Przy założeniu, że instalacja kosztuje przed opodatkowaniem 30 000 zł netto, to różnice między ostateczną stawką brutto są bardzo wyraźne. Dla takiej ceny netto, kwota brutto wyniesie:

32 400 zł przy stawce 8 %,
36 900 zł przy stawce 23 %.

Dlatego warto zwrócić uwagę na to, jak wysoki podatek należy odprowadzić.

To, ile wyniesie stawka VAT na instalacje fotowoltaiczne, jest uzależnione od:

typu budynku, który będzie zasilała fotowoltaika, znaczenie ma to, czy jest to budynek mieszkalny, czy jest to np. biurowiec, fabryka, czy gospodarstwo rolne,
powierzchni mieszkalnej obiektu,
tego, czy inwestycję prowadzi osoba prywatna, czy przedsiębiorca oraz na jakie potrzeby.

Warto przyjrzeć się bliżej każdemu z tych aspektów.

Montaż instalacji fotowoltaicznej a typ budynku i jego powierzchnia

Sposób wykorzystania budynku to podstawowe kryterium istotne przy ustalaniu podstawy opodatkowania. Stawka 8 % VAT na instalacje fotowoltaiczne obowiązuje dla obiektów, które są objęte społecznym programem mieszkaniowym. Wynika to ze znowelizowanej w listopadzie 2019 roku Ustawie o podatku od towarów i usług. Zgodnie z art. 41 ust. 12 Ustawy o VAT, stawką 8 % są objęte: budowa, remont, modernizacja, termomodernizacja oraz przebudowa obiektów budowlanych wpisanych do tej kategorii.

Jakie budynki są objęte społecznym programem mieszkaniowym? Są to:

domy o powierzchni użytkowej do 300 m2 – zarówno wolnostojące, jak i w zabudowie bliźniaczej lub szeregowej,
mieszkania o powierzchni do 150 m2.

Warunkiem skorzystania z obniżonej stawki podatku VAT jest wykorzystanie prądu pozyskanego z mikroinstalacji na potrzeby własne gospodarstwa domowego.

Jak interpretuje się tę zasadę? Czy z obniżki może skorzystać np. rolnik, który chce zasilić instalacją dom? Tak, po spełnieniu wymogów powierzchniowych, należy trzymać się reguły, że fotowoltaika ma służyć potrzebom gospodarstwa domowego.

Ze stawki 8 % VAT mogą skorzystać także:

spółdzielnie oraz wspólnoty mieszkaniowe, jeżeli montują panele fotowoltaiczne na budynku, którego powierzchnia mieszkalna nie przekracza 300 m2 (mogą to być np. małe, czteromieszkaniowe bloki),
właściciele mieszkań w blokach, których powierzchnia jest nie większa niż 150 m2 – instalacja fotowoltaiczna na balkonie, wykorzystywana na potrzeby domowe, jak najbardziej wpisuje się w definicję ustawową.

Warto powtórzyć, że miejsce na posesji, w którym zostaną zamontowane panele, nie ma znaczenia dla stawki VAT.

VAT na instalacje fotowoltaiczne dla domów powyżej 300 m2 – jak go wyliczyć?

Chociaż większość domów jednorodzinnych w Polsce ma powierzchnię użytkową mniejszą niż 300 m2, zdarzają się wyjątki od tej reguły. Pojawia się pytanie, jak naliczać VAT na fotowoltaikę w takiej sytuacji? Dobra wiadomość jest taka, że właściciel nie musi odprowadzać 23 % podatku od całej powierzchni budynku, pod warunkiem, że mowa o osobie prywatnej, a nie o spółdzielni czy wspólnocie mieszkaniowej. Stawka jest naliczana proporcjonalnie.

Jak to działa? To proste: 23 % VAT-u płacisz od powierzchni domu przekraczającej 300 m2 w przypadku domu lub 150 m2 w przypadku mieszkania. Wysokość opłaty jest naliczana proporcjonalnie.

Przykład

Dom ma powierzchnię użytkową 400 m2, a koszt instalacji fotowoltaicznej przed naliczeniem podatku VAT to 50 000 zł. Oznacza to, że budynek wykracza poza próg 300 m2 o 100m2, co stanowi 25 % jego powierzchni użytkowej.

Wysokość podatku można obliczyć według wzoru matematycznego:

dla 75 % ceny fotowoltaiki (odpowiadającej 300 m2) zostanie naliczona stawka preferencyjna: 50 000 zł * 75 % = 37 500 zł

37 500 zł + 8% VAT = 40 500 zł

dla 25 % ceny instalacji (odpowiadającej 100 m2 powierzchni, która wykracza ponad limit) zostanie naliczony VAT 23 %: 50 000 zł * 25 % = 12 500 zł

12 500 zł + 23 % VAT = 15 375 zł.

Łączna opłata brutto za fotowoltaikę wyniesie 40 500 zł + 15 375 zł = 55 875 zł.

Można więc powiedzieć, że jeśli chcesz zamontować fotowoltaikę na potrzeby własnej rodziny, możesz liczyć na niższą stawkę VAT, a to znacznie obniża koszt zakupu instalacji.

Stawka VAT na instalacje fotowoltaiczne dla firm

Przepisy prawa są bardzo jasne: w przypadku, gdy instalacje fotowoltaiczne są instalowane w budynkach należących do firm, a prąd wygenerowany przy ich pomocy będzie służył jako wsparcie działalności, obowiązuje stawka 23 %. Od tej reguły nie ma żadnych wyjątków. Nie ma też znaczenia powierzchnia użytkowa obiektu.

Wynika z tego, że wyższa stawka VAT obowiązuje m.in.:

biurowce,
hotele i inne obiekty noclegowe,
restauracje,
sklepy,
budynki użyteczności publicznej,
urzędy itp.

Co ważne tym przepisom podlegają także gospodarstwa rolne, pod warunkiem, że prąd będzie wykorzystany nie do zasilania domu, ale także prowadzonej działalności, np. obór, kurzej fermy itp.

Warto podkreślić, że osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą skorzystać z szeregu innych ulg – np. z odpisów amortyzacyjnych. Mogą także wpisać wydatek na fotowoltaikę w koszty prowadzonej działalności gospodarczej, co obniży wysokość odprowadzanego podatku od działalności.

Jaki VAT na instalacje fotowoltaiczne dla spółdzielni i wspólnot?

W kwestii spółdzielni oraz wspólnot mieszkaniowych pojawiło się sporo wątpliwości. Nie ma się czemu dziwić – w końcu należą do nich budynki o przeznaczeniu mieszkalnym. Pojawia się więc wątpliwość, jak naliczać VAT.

W przypadku infrastruktury należącej do takich podmiotów gospodarczych stosuje się kryterium powierzchni użytkowej, dokładnie tak jak w przypadku użytkowników prywatnych, a to oznacza, że:

przy instalacjach dla budynków o powierzchni użytkowej do 300 m2, które klasyfikują się do prac termomodernizacyjnych, można zastosować preferencyjną stawkę 8 %,
przy budynkach, których łączna powierzchnia użytkowa jest większa niż 300 m2, stosuje się stawkę 23 % VAT.

W takiej sytuacji nie można skorzystać z proporcjonalnego podziału stawki VAT i naliczyć wyższego podatku tylko od powierzchni wychodzącej poza górny limit.

Warto pamiętać, że niższy VAT obowiązuje właścicieli prywatnych mieszkań, jeśli zechcą zbudować instalację na swoim balkonie.

Masz wątpliwości, jak wyliczyć podatek VAT na fotowoltaikę?

Mimo że zasady obliczania podatku VAT na instalacje fotowoltaiczne stały się stosunkowo proste, nadal pojawiają się sytuacje budzące wątpliwości. Co wówczas zrobić? Najlepszym rozwiązaniem jest zwrócenie się do Krajowej Informacji Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej, która wskaże rozwiązanie problemu.

Możesz też zwrócić się do osób zajmujących się doradztwem podatkowym bądź do firmy, która specjalizuje się w sprzedaży i montażu fotowoltaiki. Bardzo często eksperci od instalacji PV mieli już do czynienia z sytuacjami podobnymi do Twojej i wiedzą, jak postąpić w danej sytuacji.

Podsumowanie

Podsumujmy najważniejsze informacje dotyczące VAT-u na fotowoltaikę.

Instalacje fotowoltaiczne są objęte podatkiem VAT.
Stawka VAT może wynieść 8 % lub 23 %.
Obniżony VAT na instalacje fotowoltaiczne obowiązuje w przypadku nieruchomości objętych społecznym programem mieszkaniowym. Są to domy o powierzchni użytkowej do 300 m2 oraz mieszkania do 150 m2.
Właściciel domu, którego powierzchnia przekracza 300 m2 może naliczyć niższy VAT proporcjonalnie – tj. objąć nim część sumy odpowiadającej powierzchni domu do limitu. Powierzchnia wykraczająca poza 300 m2 jest objęta 23 % VAT.
Firmy i instytucje publiczne są zobowiązane do opłacenia 23 % VAT od instalacji fotowoltaicznej.
Spółdzielnie mieszkaniowe oraz gminy płacą 8 % VAT-u w przypadku budynków poniżej 300 m2 oraz 23 % powyżej 300 m2. Nie obowiązuje zasada „proporcjonalności”.