Instalacje fotowoltaiczne – podstawowe informacje
W ostatnich latach fotowoltaika zaczęła cieszyć się w Polsce ogromną popularnością, a całkowita moc instalacji PV w naszym kraju w 2020 roku przekroczyła 3,4 GW. Boom na tę technologię nie jest dziełem przypadku, a najlepszym potwierdzeniem tego są korzyści, jakie niesie za sobą inwestycja w fotowoltaikę. Dowiedz się więcej o tym, czym jest fotowoltaika, dla kogo jest rozwiązaniem i jak zacząć produkować darmowy prąd.
Co to jest fotowoltaika?
Fotowoltaika to technologia wytwarzania prądu z energii słonecznej. Odpowiednio dobrana instalacja pozwoli Ci produkować elektryczność o takich samych parametrach jak energia płynąca z sieci i zaspokoi pełne zapotrzebowanie budynku na prąd.
Jak działa instalacja PV?
Podstawą działania tej technologii jest znane od lat tzw. zjawisko fotowoltaiczne. Mówiąc najprościej: kiedy fotony światła padają na kryształy krzemu (z których jest zbudowana większość paneli słonecznych), dochodzi do wytrącenia elektronów z ich orbit i ich „przeniesienia” na wyższy poziom energetyczny. W efekcie tego zjawiska powstaje prąd stały.
Prąd stały jest transmitowany do falownika, gdzie następuje jego przetworzenie w prąd zmienny o parametrach zgodnych z wymaganiami sieci elektrycznej. W takiej postaci energia może już popłynąć do gniazdek w domu, gospodarstwie rolnym czy firmie.
Z czego składa się instalacja fotowoltaiczna?
Wbrew pozorom, panele słoneczne nie są jedynym elementem systemu. Składa się on z większej liczby komponentów, które odpowiadają za:
- Panele fotowoltaiczne są złożone z ogniw krzemowych. Ich zadaniem jest pobieranie energii słonecznej i przetwarzanie jej na prąd stały. Od ich parametrów zależy moc całej instalacji, a więc to, ile prądu jest ona w stanie wytworzyć.
- Inwerter, nazywany także falownikiem, ma za zadanie przetwarzanie prądu stałego w zmienny oraz monitorowanie pracy całego systemu i jej dodatkowe zabezpieczenie. Nazywa się go sercem systemu. Jest montowany wewnątrz budynku w pobliżu licznika i tablicy rozdzielczej.
- Przewody solarne – to specjalne kable, odporne na pracę w trudnych warunkach atmosferycznych, które łączą ze sobą panele oraz inwerter.
- Elementy zabezpieczające – to m.in. wyłączniki nadprądowe oraz ograniczniki przepięć czy optymalizatory. Są montowane, aby zniwelować ryzyko wystąpienia przepięcia łuku elektrycznego i zapewnić optymalne funkcjonowanie całego systemu.
Istotne są również takie elementy jak konektory, a także konstrukcja, na której panele fotowoltaiczne są montowane na dachu. Dobór każdego z tych komponentów jest istotny, aby instalacja PV pracowała z maksymalną możliwą mocą, a przy tym stabilnie, bezpiecznie i przez długie lata.
Przez jaki czas będzie działać instalacja fotowoltaiczna?
Inwestycja w fotowoltaikę jest długofalowa. Czas pracy paneli jest szacowany na ok. 25–30 lat. Dlatego możesz się spodziewać, że Twoje oszczędności będą rosły z każdym rokiem. Warto podkreślić, że system PV pracuje bezobsługowo i niezwykle rzadko ulega awariom i nie pracuje głośno. Jego obecność będziesz odczuwać jedynie z uwagi na obecność paneli słonecznych na dachu i niskie rachunki za prąd z sieci.
Jakie oszczędności przynosi fotowoltaika?
Dobrze zwymiarowana instalacja pozwala zmniejszyć wysokość rachunków za prąd nawet o 90 %. Jedyne opłaty, jakie będziesz ponosić za energię elektryczną, to opłata za utrzymanie przyłącza do sieci, opłata dystrybucyjna itp. Jeżeli moc paneli zostanie właściwie dobrana do zapotrzebowania energetycznego budynku, zasilisz go wyłącznie prądem z fotowoltaiki.
Czy instalacja fotowoltaiczna pracuje także zimą?
Produkcja prądu przez ogniwa PV jest uzależniona od ilości docierających do nich promieni słonecznych. Zimą jest jej mniej, ponieważ liczba godzin słonecznych jest mniejsza niż latem. Jednak mimo że produkcja energii spada, nie zanika kompletnie. Nawet niewielka dawka promieniowania słonecznego generuje prąd.
Prawdą jest, że w miesiącach zimowych prądu wytwarzanego na bieżąco przez fotowoltaikę jest za mało, aby zaspokoić potrzeby budynku w pełni. Jednak wówczas korzystasz z nadwyżek zmagazynowanych w sieci w okresie wiosenno-letnim. Instalacje fotowoltaiczne projektuje się z uwzględnieniem warunków klimatycznych w Polsce. Dzięki temu ilość wytwarzanej energii jest zgodna z potrzebami budynku.
Na czym polega magazynowanie prądu z fotowoltaiki?
O ile zimą ilość prądu wyprodukowanego z energii słonecznej jest stosunkowo mała, o tyle w okresie wiosenno-letnim powstają jego nadwyżki. Instalacja sama w sobie nie daje możliwości akumulowania prądu i pozostawienia go do wykorzystania później. Można ją jednak gromadzić, a sposób magazynowania jest uzależniony od typu instalacji.
- W instalacjach on-grid, czyli wpiętych do sieci energetycznych, nadwyżki prądu są magazynowane w sieci. Prosument (czyli każdy właściciel instalacji do 50 kWp) może je odebrać, rozliczając energię na zasadzie net-meteringu. Ma na to czas przez cały rok rozliczeniowy.
- W instalacjach off-grid, czyli niewpiętych do sieci, można zastosować specjalne akumulatory i samodzielnie magazynować prąd. Jednak w polskich warunkach to inwestycja, która rzadko się opłaca, przede wszystkim z uwagi na koszty oraz konieczność znalezienia miejsca na duże baterie słoneczne.
W większości przypadków instalacja PV jest wpięta do sieci energetycznej. Łączy się z nią przez licznik dwukierunkowy, który pozwala nie tylko odbierać prąd, ale go także wysyłać. Co ważne, prosumenci – właściciele instalacji o mocy do 50 kWp nie mają możliwości sprzedaży energii. De facto rozliczają jej nadwyżki z zakładem energetycznym na następujących zasadach:
- przy instalacjach o mocy do 10 kWp za każdą przesłaną do sieci 1 kWh można odzyskać 0,8 kWh,
- przy instalacjach o mocy od 10 kWp do 50 kWp za każdą przesłaną 1 kWh otrzymuje się 0,7 kWh.
Informację o tym, ile jeszcze energii z fotowoltaiki masz do wykorzystania, znajdziesz na rachunku za prąd.
Gdzie montuje się panele fotowoltaiczne?
Panele fotowoltaiczne, dzięki którym można produkować energię elektryczną, montuje się najczęściej na dachu. Jednak przy wyborze miejsca kluczowe jest, aby miały one jak największy dostęp do energii słonecznej. Dlatego istotne są:
- kierunek, w którym są zwrócone – największe nasłonecznienie jest od strony południowej, jednak panele można również montować od strony wschodniej oraz zachodniej,
- kąt nachylenia względem podłoża – za najbardziej optymalne uznaje się nachylenie pod kątem ok. 35–40 stopni, w zależności od strony, w którą są zwrócone moduły, jednak instalatorzy muszą wyliczyć go z dużą precyzją,
- brak zacienienia paneli – nawet niewielki cień padający na ogniwa słoneczne, np. z pobliskiego drzewa czy kominów, może doprowadzić do obniżenia wydajności pracy systemu, a nawet do awarii. Jeśli istnieje ryzyko zacienienia, można je zniwelować przy pomocy optymalizatorów.
Z tych względów decyzja o tym, gdzie zostaną zamontowane panele, jest podejmowana indywidualnie. W niektórych przypadkach są one ustawiane bezpośrednio na gruncie, na specjalnej konstrukcji.
Ile kosztuje fotowoltaika?
Koszt inwestycji w fotowoltaikę ponosisz raz: w momencie doboru komponentów i podłączania całej instalacji. Później system pracuje już bezkosztowo. Dlatego kwota, która może się wydawać dość wysoka, w rzeczywistości jest znacznie niższa niż zyski, które można osiągnąć.
Wysokość inwestycji w instalację fotowoltaiczną oscyluje w granicach kilkunastu lub kilkudziesięciu tysięcy złotych. Ostateczna kwota jest uzależniona m.in. od:
- mocy instalacji, a zatem ilości prądu, który ma ona generować – warto pamiętać, że powinna zostać dokładnie oszacowana; budowanie zbyt dużej instalacji narazi Cię na niepotrzebny wydatek,
- typu paneli fotowoltaicznych, który został wybrany – te nowocześniejsze, np. monokrystaliczne, są nieco droższe; jednak wyróżniają się większą wydajnością i odpornością na pracę w trudnych warunkach,
- warunków technicznych do przeprowadzenia montażu – koszty może podnieść np. nietypowa konstrukcja dachu.
Po wycenę możesz się zgłosić do FG ENERGY. Dzięki temu podejmiesz świadomą decyzję o inwestycji w system.
Jakie są dotacje na instalację fotowoltaiczną?
Fotowoltaika to technologia należąca do grupy „OZE”. Oznacza to, że produkcja prądu opiera się o odnawialne źródło energii, czyli promieniowanie słoneczne. Dlatego jest bardzo ekologiczna i możesz na nią uzyskać różnego rodzaju wsparcie finansowe. Źródłami dofinansowania mogą być:
- rządowe programy typu „Mój prąd” oraz „Czyste powietrze” – w ramach tego pierwszego możesz uzyskać 5000 zł zwrotu,
- programy samorządowe – są uzależnione od gminy zamieszkania; warto skontaktować się z urzędem miasta lub gminy, aby uzyskać informacje o dostępnych możliwościach.
Dofinansowanie można uzyskać także w ramach funduszy unijnych. Istotna jest także ulga termomodernizacyjna od podatku PIT. Po skorzystaniu ze wszystkich tych opcji może się okazać, że ostateczna cena fotowoltaiki będzie dużo niższa. Zwrot z inwestycji w system nastąpi po ok. 6-7 latach.
Czy trzeba uzyskać pozwolenie na montaż fotowoltaiki?
O ile mowa o mikroinstalacji o mocy do 50 kWp, pozwolenie na montaż paneli nie jest konieczne. Nie ma też potrzeby dokonywania zgłoszenia prac instalacyjnych do urzędu gminy. Jedyne formalności, jakich należy dopełnić, to te z zakładem energetycznym. Konieczne jest:
- zadeklarowanie chęci wymiany licznika na dwukierunkowy – zakład ma 30 dni na jej dokonanie,
- podpisanie umowy kompleksowej z ZE – na jej mocy będą prowadzone rozliczenia nadwyżek energetycznych.
Kiedy instalatorzy z elektrowni przychodzą podpinać licznik dwukierunkowy, następuje również odbiór techniczny fotowoltaiki i system może rozpocząć pracę.
Czy fotowoltaika opłaca się każdemu?
Na to pytanie trudno jest jednoznacznie odpowiedzieć. Wszystko zależy od tego, gdzie mieszkasz i ile prądu zużywasz. Można jednak śmiało stwierdzić, że z uwagi na duże dotacje oraz coraz przystępniejsze ceny komponentów instalacji, inwestycja w system PV opłaci się niemal każdemu właścicielowi domu jednorodzinnego. To korzystna opcja także dla gospodarstw rolnych oraz firm, które dodatkowo mogą skorzystać np. z odpisów amortyzacyjnych.
Co z mieszkańcami bloków? Coraz częściej pojawiają się niewielkie instalacje montowane na balkonach – taka inwestycja może znacznie ograniczyć wydatki na prąd. Trzeba jednak pamiętać, że skorzystanie z takiego rozwiązania wymaga dopełnienia większej ilości formalności, w tym uzyskania zgody spółdzielni na montaż.
Wspólnoty mieszkaniowe mogą również myśleć o zainstalowaniu paneli na dachach bloków – tak, aby zasilały całą infrastrukturę budynku. Tu jednak nie wystarczy mikroinstalacja, będzie potrzebna większa moc, a co za tym idzie, również konieczność uzyskania pozwoleń na zrealizowanie projektu.
Jeśli masz dodatkowe pytania odnośnie instalacji PV, skontaktuj się z naszymi ekspertami. Zapraszamy do współpracy!
