Odnawialne źródła energii
Czym są odnawialne źródła energii? Czy warto w nie inwestować i z nich korzystać? Czy może to przynieść nam i naszej planecie korzyści? Zacznijmy od początku, zatem odnawialne źródła energii, to źródła których wykorzystywanie nie skutkuje długotrwałym ich deficytem, ponieważ ich zasoby odnawia się naturalnie w krótkim czasie (surowce odnawialne).
Co zaliczamy do odnawialnych źródeł energii?
https://www.gminastezyca.pl/pl/387/2564/odnawialne-zrodla-energii.html
- słońce – promieniowanie docierające do Ziemi zawiera fotony, naturalne transportery energii,
- wiatr – energia kinetyczna przemieszczających się mas powietrza,
- wodę – energia mechaniczna płynącej wody,
- biomasę, biogaz oraz biopłyny,
- energię geotermalną – ciepło pozyskane z ziemi,
- energię jądrową – w zamkniętym cyklu paliwowym.
Oczywistym przeciwieństwem źródeł odnawialnych są nieodnawialne źródła energii, czyli źródła, których zasoby odtwarzają się bardzo powoli bądź wcale np. ropa naftowa, węgiel, gaz ziemny czy uran.
Zapotrzebowanie na energię
W obecnych czasach obserwujemy istotny trend. Wg Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA) światowe zużycie energii w 2018 r. wzrosło prawie dwukrotnie szybciej niż średnie tempo zanotowane od 2010 r. Mimo tego, że znacząco rosła produkcja energii z wiatru i słońca, to paliwa kopalne zaspokoiły w większości ten rosnący popyt. W oczywisty sposób przełożyło się to na wyższą emisję szkodliwego dla klimatu dwutlenku węgla. Nie jest tajemnicą, że na takie zapotrzebowanie na energię odpowiada nie tylko wzrost gospodarczy, ale również odczuwalne zmiany klimatu. IEA wskazuje na fale upałów i mrozów, jakie przetaczają się w różnych częściach świata – powoduje to wzrost zapotrzebowania na ogrzewanie i przede wszystkim na klimatyzację. Zapotrzebowanie na energię ogółem na całym świecie wzrosło w ubiegłym roku o 2,3%., a na energię elektryczną prawie dwukrotnie więcej – o 4%. To najwyższe tempo od 2010 r. Ten zwiększony popyt na prąd pokryły w ubiegłym roku w większości odnawialne źródła energii i energia jądrowa. Elektryczność to w końcu “paliwo przyszłości”.
Zużycie energii w Unii Europejskiej
Nieco inaczej sprawa wygląda w Państwach europejskich, które zużywają mniej energii niż 10 lat temu. Jest to możliwe głównie dzięki zwiększeniu efektywności energetycznej. Europa w coraz mniejszym stopniu jest zależna od paliw kopalnych dzięki oszczędności energii i jak się okazuje szybszemu niż zakładano tempu przechodzenia na energię ze źródeł odnawialnych. W latach 2005 –2015 udział odnawialnych źródeł energii w strukturze zużycia energii w Unii Europejskiej niemal się podwoił – z 9% do poziomu prawie 17%. Oczywiście niektóre sektory i państwa są zdecydowanymi liderami w procesie przechodzenia na czystą energię. Nie należy jednak zapominać iż pomimo faktu, że udział paliw kopalnych w rynku zmniejsza się, paliwa te nadal stanowią główne źródło energii w Europie.
Europejscy liderzy wykorzystywania odnawialnych źródeł energii
W Europie coraz ważniejszym źródłem energii stają się źródła odnawialne. Kraje Unii Europejskiej mocno inwestują w rozwój technologii pozwalającej na optymalne ich wykorzystanie. Na naszym kontynencie prym w wykorzystaniu energii odnawialnej wiodą:
- słońce – Niemcy (9,785 mW w panelach słonecznych), Hiszpania (3,386 mW w panelach słonecznych),
- wiatr – Dania (49,7%), Irlandia (22,9%), Portugalia (22,3%) i Hiszpania (17,7%).,
- wodę – Norwegia (98%), Polska (1,5%)
- biomasę, biogaz oraz biopłyny – Niemcy (12,4 Mtoe), Francja (11 Mtoe), Polska (6,3 Mtoe),
- energię geotermalną – Islandia (26,2%),
- energię jądrową – Francja (70,6%), Ukraina (53,9%), Niemcy (12,4%).
Energia odnawialna w Polsce
Polskie Sieci Elektroenergetyczne opublikowały raport podsumowujący funkcjonowanie Krajowych Sieci Energetycznych w 2019 roku. Jak widać wyniki osiągnięte przez odnawialne źródła energii nie napawają optymizmem. Jedynie 10,53% energii elektrycznej wyprodukowanej w 2019 roku pochodziło z OZE. Procentowa moc zainstalowana w Krajowych Sieciach Energetycznych według stanu na 31.12.2019 roku i pochodząca z odnawialnych źródeł energii wynosi około 21%.
https://globenergia.pl/10-energii-elektrycznej-wyprodukowanej-w-2019-roku-pochodzilo-z-oze/
Z powyższego diagramu wynika wyraźnie, że największy udział w produkcji energii elektrycznej miały elektrownie oparte na węglu brunatnym i kamiennym, kolejne były elektrownie wiatrowe oraz inne w tym słoneczne, dalej elektrownie wodne, przemysłowe i na końcu gazowe. Jak widać do liderów europejskich jeszcze dużo nam brakuje. Np. Islandia generuje najwięcej czystej energii na osobę, która niemal w 100% pochodzi ze źródeł odnawialnych, wykorzystujących oczywiście w znacznym stopniu naturalne uwarunkowania tego kraju. Już teraz Islandia całą energię potrzebną do ogrzania domów czerpie się z elektrowni geotermalnych i wodnych. Z kolei Dania do roku 2050 chce w 100% wyeliminować używanie paliw kopalnych, ma jej w tym pomóc ma energia wiatrowa. W 2014 roku ustanowiono tam światowy rekord – zaspokojono wtedy ze źródeł odnawialnych 40% całkowitego, krajowego zapotrzebowania na energię elektryczną. Ostatnim przykładem będzie Szwecja. Kraj ten zawsze cechowała duża dbałość o kwestie środowiskowe – w 2015 roku postawiła sobie ambitny cel: zero energii produkowanej z paliw kopalnych w obrębie kraju. Szwecja rzuciła wyzwanie reszcie świata – wyścigu do miana kraju wykorzystującego w 100% energię ze źródeł odnawialnych. Zwiększyła przy tym poziom inwestycji w energię słoneczną, wiatrową, magazyny energii, inteligentne sieci i liczniki oraz ekologiczny transport.
Odnawialne źródła energii w przyszłości
Mimo stosowania coraz oszczędniejszych sprzętów i urządzeń, popyt na energię elektryczną a co za tym idzie jej zużycie rośnie. Jest to nasze główne paliwo napędzające rozwój gospodarczy. Jednak w tym pędzie ku przyszłości nie możemy zapominać o naszej planecie, która zaczyna przegrywać nierówną walkę z człowiekiem. Zasoby w jej wnętrzu są ograniczone i to tylko kwestia czasu kiedy się zupełnie wyczerpią. Do tego czasu bierzmy przykład z Państw bardzo małych takich jak Kostaryka czyli kraj z 4,9 milionami mieszkańców. Jego unikalna topografia (67 wulkanów) sprawiają, że jest ona w stanie zaspokoić zapotrzebowanie na energię, korzystając ze źródeł geotermalnych, wodnych, słonecznych i wiatrowych. Kraj dąży do osiągnięcia zerowego bilansu dwutlenku węgla do roku 2021. Warto zauważyć, że już udało mu się osiągnąć wspaniałe rezultaty – przez ponad dwa miesiące wykorzystywał jedynie energię pochodzącą w 100% ze źródeł odnawialnych i to już dwukrotnie w ciągu ostatnich dwóch lat.
Tylko zrównoważona i odpowiedzialna polityka energetyczna może zrównoważyć ciągle rosnące zużycie energii. Odnawialne źródła energii powinny mieć w niej coraz większy udział, by nie wyjałowić naszej planety i zostawić ją w jak najlepszym stanie dla przyszłych pokoleń – by tak jak my mogły się cieszyć z jej dobrodziejstw i oddychać możliwie najczystszym powietrzem.
